به گزارش قدس آنلاین، «مطالبه‌گری»، «کنجکاوی» و برخورداری از «ذهن پرسشگر و جویای حقیقت» ویژگی‌های مشترک نوجوانان و جوانان نسل‌های گذشته و حاضر است. با این‌حال آنچه این روزها، تفاوت میان آن‌ها را بیش از پیش نشان می‌دهد، شتاب و پیشرفت شگفت‌آور فناوری‌ها و در پی آن، طرح پرسش‌ها و شبهه‌های بسیار از یک‌سو و عقب ماندن مدیران فرهنگی، از پاسخ به آن‌ها از سوی دیگر است.
به همین دلیل کارشناسان معتقدند وقت آن است متولیان آموزشی و به‌ویژه تشکل‌های دانشجویی و دانش‌آموزی برای یافتن پاسخ‌های منطقی و نه عجولانه به پرسش‌های آن‌ها، شیوه‌های تازه‌ای را بیاموزند.
«حسین تاریخی»، دبیرکل اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان در گفت‌وگو با ما در آستانه سیزدهم آبان، روز دانش‌آموز به چگونگی مواجهه متولیان تربیت دانش‌آموزان با پرسش‌های آنان اشاره کرده است.
چقدر از فضای ایجاد شده در برخی مدرسه‌ها و طرح مطالبات بعضی از دانش‌آموزان را منطقی می‌دانید؟
به نظر من آنچه در برخی مدرسه‌ها اتفاق افتاد از جنس مطالبه نیست بلکه پرسش‌هایی است درباره حجاب، گشت ارشاد، نوع برخوردها و اتفاق‌هایی که به‌تازگی رخ داده و در ذهن دانش‌آموزان شکل گرفته و باید پاسخ داده شوند. آنچه در این فرایند اهمیت پیدا کرده این است که دانش‌آموزان خود را در معرض پرسش‌هایی می‌بینند که می‌خواهند پاسخی برای آن‌ها بیابند. به همین دلیل باید به آن‌ها در فضایی عقلانی و به دور از احساسات پاسخ داده شود، ضمن آنکه نباید از پرسش دانش‌آموزان نگران باشیم. باید میدان را برای گفت‌وگو با نوجوانان فراهم کنیم تا این گره‌های ذهنی برطرف شود.
چقدر از این فضا سهم کم‌کاری مسئولان فرهنگی مدرسه‌ها و تشکل‌های دانش‌آموزی است؟
وقتی در مدرسه مشکلی ایجاد می‌شود به‌طور حتم نمی‌توان سهم متولیان مدرسه را کم‌تأثیر و یا اندک دید، اما اگر بگوییم فقط آن‌ها موجب بروز این اتفاق‌ها شده‌اند نیز منطقی و منصفانه نیست. به هر حال مدرسه بخشی از نظام‌های اجتماعی جامعه است که تحت تأثیر این کنش‌ها قرار می‌گیرد و متناسب با آن واکنش نشان می‌دهد. اما اینکه بگوییم آن‌ها نقش و سهمی ندارند نیز درست نیست.
در این میان، تشکل‌های دانش‌آموزی هم به عنوان یکی از اقشاری که در جامعه ایفای نقش می‌کنند سهم مشخصی از این فضا دارند. اما همه این موارد در کنار یکدیگر منجر به بروز این اتفاق‌ها شده؛ ازجمله سیاست‌گذاران به‌ویژه دست اندرکاران فضای مجازی، صدا و سیما و مسئولان حوزه اقتصاد، زیرا برخی از این اتفاقات از حوزه اقتصاد نشأت گرفته است. پیامد برخی تندروی‌ها و اتفاقاتی که در سایر حوزه‌های کشور رخ داده را نیز نباید نادیده گرفت. بخش دیگری از این فضا متأثر از اقدامات خارج‌نشین‌ها، سلبریتی‌ها و کسانی است که چشم دیدن پیشرفت این کشور را ندارند، آن‌ها تمام قد وارد این صحنه شده‌اند و از همه ابزارهای رسانه‌ای برای شایعه‌پراکنی، تهمت، توهین و افترا برای تحت تأثیر قرار دادن افکار نوجوانان استفاده می‌کنند.
اصلاً آیا تشکل‌های دانش‌آموزی را در پاسخ دادن به پرسش‌های دانش‌آموزان در چنین شرایطی توانمند می‌دانید؟
تجربه نشان داده علاوه بر قوه ابتکار و خلاقیت، عزم دانش‌آموزان برای حل مسئله در این تشکل‌ها ستودنی است. اما به نظر من هوشمندی آن‌ها در این اتفاقات این بود که در مواجهه اولیه با آن، هیجانی عمل نکردند و اینکه بخواهند در بستر مدرسه دوقطبی ایجاد کنند چون حاصل این دوقطبی چیزی جز درگیری‌های لفظی و فیزیکی بین دانش‌آموزان در مدرسه نبود و این یکی از اهداف مشخصی بود که دانش‌آموزان به‌ویژه تشکل‌ها هوشمندانه در مدرسه‌ها پیگیری می‌کردند. نتیجه فضای دوقطبی همراه با فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک، خشونت و ابراز پرخاشگری بوده و تنها کارکرد آن این است که فرد را از مدار عقلانیت خارج می‌کند. اگر تشکل‌های دانش‌آموزی در این ماجرا واکنش غیرمنطقی نشان می‌دادند، مدرسه به فضای درگیری بین دانش‌آموزان تبدیل می‌شد و همه دچار آسیب می‌شدند. به طور حتم این رفتار تشکل‌های دانش‌آموزی به دلیل تجربه حضور در کار تشکیلاتی و جمعی است.
نظام آموزشی کشور برای پاسخ به مطالبات نسل امروز در مدرسه‌ها چه راه نرفته‌ای را باید در پیش بگیرد؟
مهم‌ترین مسئله این است که نظام آموزشی باید به عنوان خود، رسمیت دهد زیرا این نظام در ساختار تعلیم و تربیت کشور بر موضوع کتاب‌های درسی تمرکز دارد؛ در صورتی که بر اساس اسناد بالادستی و سند تحول باید بر تقویت شش‌ساحته متمرکز شود. این اختلالی که اکنون ایجاد شده دانش‌آموزان را به سمتی سوق می‌دهد که تنها دغدغه آن‌ها موفقیت در امتحان‌های نهایی و کنکور باشد و همین موضوع موجب شده دانش‌آموزان درباره آینده دچار ابهام و سردرگمی شوند. در صورتی که اقتضائات شخصیتی و رفتاری نوجوانان دانش‌آموز ایجاب می‌کند بتوانند در همه ساحت‌هایی که در آینده با آن مواجه هستند نقش فعالی ایفا کنند.
خبرنگار: اعظم طیرانی
نظر شما